خطوط نازکا یکی از اسرارآمیزترین جاهای دیدنی پرو، مجموعهای از ژئوگلیفهاست و در دل صحرای ایکا قرار دارد. قرنهاست که پژوهشگران، تاریخدانان و گردشگران توجه ویژهای به این منطقه داشته و هنوز نتوانستهاند برای بسیاری از پرسشهای خود، پاسخی پیدا کنند.
خطوط نازکا طرحهایی از اشکال هندسی، گیاهان، حیوانات و حتی تصاویری با ماهیت ناشناخته است و همواره پرسشهایی عمیق درباره هدف و معنای آنها در ذهن انسان ایجاد کرده است.
همراه با تور پرو بامبو اکوتور این فرصت را خواهید داشت تا از نزدیک خطوط نازکا را ببینید و رمز و راز نهفته در این خطوط را کشف کنید. اما پیش از آن، در این مقاله از وبلاگ بامبو اکوتور با هم به بررسی خطوط نازکا، تاریخچه آن و ارتباط تمدن باستانی نازکا با شکلگیری این خطوط میپردازیم.
نازکا کجاست و خطوط نازکا چیست؟
در دل بیابانهای خشک و گرم جنوب پرو، منطقهای به نام نازکا (Nazca) قرار دارد که یکی از اسرارآمیزترین جاهای دیدنی پرو محسوب میشود. این سرزمین بیآب و علف داستانهای زیادی برای روایت دارد. یکی از این داستانها، خطوط نازکا است که در دل صحرای نازکا واقع شده.
این خطوط یا ژئوگلیفها، مجموعهای از طرحها و نقشهای حیوانات، گیاهان و اشکالی هستند که بعضا برای انسان ناشناخته است. در ادامه درباره مفهوم ژئوگلیف توضیح خواهیم داد. خطوط نازکا در فاصلهای حدود ۳۲۰ کیلومتری جنوب لیما، پایتخت پرو، قرار گرفتهاند و دنیایی از شگفتیهای باستانی را در دل خود جای دادهاند. این منطقه مملو از هنرهای خارقالعاده شامل ۸۰۰ خط مستقیم، ۳۰۰ شکل هندسی و ۷۰ نقش زیبا از حیوانات و گیاهان است. برخی از این خطوط چنان عظیم هستند که طول آنها به ۴۸ کیلومتر میرسد؛ در حالی که نقشهای کوچکتر، مانند برخی حیوانات، ابعادی در حدود ۳۶۶ متر دارند.
قدمت این نقوش باستانی به صدها سال قبل از میلاد برمیگردد؛ اما این خطوط برای اولین بار در سال ۱۹۲۷ میلادی توسط یک خلبان کشف شدند. وسعت خطوط باستانی نازکا در پرو به حدی زیاد است که فقط در ارتفاعهای بسیار بالا قابل مشاهده هستند و از روی زمین به خوبی نمیتوانید عظمت این خطوط را درک کنید.
همه چیز درباره خطوط نازکا
ژئوگلیف چیست؟
به نقشها و طرحهایی که در مقیاس بزرگ با تغییرات در سطح زمین ایجاد میشوند، ژئوگلیف میگویند. این نقوش اغلب با کنار زدن یا برداشتن لایههای سطحی خاک یا سنگ ایجاد میشوند و لایههای روشنتر زیرین را نمایان میکنند. همچنان هدف از شکلگیری ژئوگلیفها، به طور دقیق مشخص نیست و ممکن است برای اهداف آیینی، مذهبی، یا فرهنگی شکل گرفته باشند.
برخی از این ژئوگلیفها نیز ممکن است برای ارتباط با خدایان و نشانهگذاری قلمرو شکل گرفته باشند. یکی از معروفترین ژئوگلیفهای جهان، خطوط نازکا (Nazca Lines) در پرو است که قدمتی دو هزار ساله دارد.
چگونه خطوط نازکا ایجاد شدند؟
حتما برای شما هم این سوال پیش آمده که طرح و نقشهای عظیم نازکا چرا و چگونه ایجاد شدهاند؟ باید بدانید که رازهای خطوط اسرارآمیز نازکا تاکنون برای دانشمندان نیز مثل یک راز سر به مهر باقی مانده است و هیچ کس نمیتواند ادعای محکمی درباره چرایی شکلگیری خطوط نازکا داشته باشد. تنها چیزی که کارشناسان میتوانند در مورد آن توافق داشته باشند این است که خطوط نازکا چگونه ساخته شدهاند!
این خطوط در واقع ژئوگلیفهایی روی زمین هستند که با حذف سنگها و خاک سطحی و نمایان کردن لایهای روشنتر از زیر خاک، شکل گرفتهاند. در طول هزاران سال، سطح بیابان دچار فرسایش شده است؛ بنابراین وقتی لایههای بالایی برداشته میشوند، سنگهایی با رنگ روشنتر نمایان شده که این خطوط را شکل میدهند.
تخمین زده میشود به دلیل اقلیم خشک منطقه، این خطوط بین ۵۰۰ تا ۲هزار سال حفظ شدهاند. با اینکه ساخت خطوط نازکا به مردم تمدن نازکا نسبت داده میشود، اما برخی معتقدند که تمدنهای بعدی نیز نقش مهمی در تکامل این طرحها داشتهاند. با توجه به دقت اشکال و ابعاد عظیم خطوط، این باور وجود دارد که مردم نازکا از سیستمهایی شامل شبکههای طناب و میخهای چوبی برای طراحی و ترسیم این نقوش استفاده کردهاند.
تمدن نازکا و ارتباط آن با خطوط باستانی
یکی از شاخصترین تمدنهای باستانی آمریکای جنوبی، تمدن نازکا بود که بین سالهای ۲۰۰ پیش از میلاد تا ۷۰۰ میلادی در جنوب پرو توسعه یافت. این تمدن باستانی بیش از همه چیز، به خاطر خطوط نازکا شناخته میشود. شرایط اقلیمی نازکا به گونهای بود که مردم این تمدن باید با شرایط سخت و آب و هوای بیابانی مقابله میکردند؛ از همین رو، سیستمهای آبیاری زیرزمینی پیشرفتهای به نام پوکویوس را برای کشاورزی توسعه دادند. آنها در هنرهای مختلف مانند سفالگری و بافندگی نیز مهارت بالایی داشتند.
تمدن نازکا، به دلیل تغییرات اقلیمی و فرسایش شدید خاک، در نهایت رو به زوال رفت. با این وجود، میراث فرهنگی و دستاوردهای آنها، از جمله خطوط مرموز نازکا، همچنان یکی از جذابترین و اسرارآمیزترین موضوعات مورد مطالعه باستانشناسان بهشمار میرود.
برخی از محققان بر این باورند که مردم تمدن نازکا برای برقراری ارتباط با خدایشان این خطوط را ایجاد کردهاند. برخی دیگر از دانشمندان نیز معتقدند که این خطوط مسیرهای مقدس بودهاند که مردم باستانی نازکا در آیینهای مذهبی خود از آنها استفاده میکردند.
در کنار جنبههای مذهبی، برخی از دانشمندان نیز حدس میزنند که خطوط نازکا ممکن است برای نشانگذاری مسیرهای آبی زیرزمینی یا تقویمهای نجومی طراحی شده باشند. این تمدن به دلیل موقعیت جغرافیایی خود که در نواحی خشک و بیابانی قرار داشته، برای یافتن منابع آب و محاسبه زمانهای خاص به ابزارهایی نیاز داشته که احتمالا این خطوط یکی از آنها به شمار میرفت.
مختصات خطوط نازکا
خطوط نازکا در دل صحرای پرو، مجموعاً بیش از ۱۳۰۰ کیلومتر طول دارند و منطقهای به وسعت حدود ۵۰ کیلومتر مربع را پوشش میدهند. اگر مختصات خطوط نازکا را به صورت دقیق بخواهید، این خطوط در عرض جغرافیایی 14°43′33″ جنوبی و طول جغرافیایی 75°08′55″ غربی قرار گرفته است.
اما چطور به نازکا برسیم؟ این سوالی است که برای اکثر گردشگرانی که قصد سفر به پرو و بازدید از خطوط نازکا را دارند مطرح میشود. برای دسترسی به خطوط نازکا، شهر کوچک نازکا بهعنوان اصلیترین نقطه ورود شناخته میشود. این شهر در امتداد جاده اصلی پانامریکانا سور (Panamericana Sur) قرار دارد و یکی از بهترین مسیرهای دسترسی به خطوط نازکا است.
نازکا تقریباً در میانه راه لیما و آرکیپا از نظر مدتزمان سفر جادهای قرار دارد. فرودگاه نازکا تنها برای پروازهایی که به قصد بازدید از خطوط نازکا هستند، استفاده میشود؛ بنابراین گردشگران برای رسیدن به این منطقه باید از طریق جاده، یا از لیما در شمال و یا از آرکیپا در جنوب، اقدام کنند. همچنین امکان سفر با اتوبوس مستقیم از کوزکو به نازکا نیز وجود دارد.
اگر علاقه مندید قبل از سفر به پرو، خطوط نازکا در گوگل مپ را ببینید، میتوانید اینجا کلیک کنید.
عجایب نازکا و رازهای آن
میتوان خطوط نازکا را در زمره مرموزترین آثار باستانی جهان و از عجایب کشور پرو قرار داد. نظریههای مختلفی درباره هدف این خطوط تا به حال مطرح شده اما هیچکدام سندیت و قطعیت کافی را ندارند. یکی از بحث برانگیزترین نظریهها این است که خطوط نازکا توسط فرازمینیها ایجاد شدهاند و با موجودات فضایی ارتباط دارد؛ این نظریه هرچند جذاب است ولی پایه و اساس علمی ندارد.
نظریه محبوب دیگری نیز وجود دارد که بر اساس آن، این خطوط اهداف مذهبی و آیینی داشته است و برای هدیه یا قربانی برای خدایان آسمانی ایجاد شده است. این دیدگاه، بر پایه نقش پررنگ دین در تمدن نازکا شکل گرفته که برای آب و کشاورزی اهمیت ویژهای قائل بودند.
یکی از نظریههای جذاب دیگر درباره خطوط نازکا، به نیاز حیاتی انسان به آب در سرزمینی خشک و بیابانی اشاره دارد. بر اساس این فرضیه، این خطوط بهعنوان راهنماهایی برای شناسایی یا هدایت منابع آب زیرزمینی طراحی شدهاند. در واقع، تمدن نازکا که با شرایط دشوار اقلیمی روبهرو بود، ممکن است از این الگوهای عظیم بهعنوان ابزاری برای یافتن نقاط حیاتی مانند چاههای آب استفاده کرده باشد. نکته جالب این است که شواهدی وجود دارد که برخی از این خطوط و اشکال، دقیقاً با مکانهای چاههای آب زیرزمینی مطابقت دارند.
اما به هرحال، عجایب نازکا و اسرار آن تاکنون بدون رمزگشایی باقی مانده و نمیتوان نظر قطعی درباره آن داد.
بهترین زمان بازدید از خطوط نازکا
بهترین زمان برای بازدید از خطوط نازکا و پرواز بر فراز آنها، فصل تابستان در نیمکره جنوبی، یعنی بین نوامبر تا مارچ (آبان تا اسفند) است. در این دوره، دما به بیش از ۳۰ درجه سانتیگراد میرسد و منطقه در خشکترین حالت خود قرار دارد که شرایط پرواز را ایدهآل میکند و احتمال لغو پروازها را کاهش میدهد.
پروازها از ساعت ۷ صبح آغاز میشوند و در طول روز ادامه دارند. با این حال، صبحها بهترین زمان برای پرواز است؛ چرا که باد کمتر است و واضحتر میتوانید از خطوط باستانی نازکا در پرو دیدن کنید. در این زمان شرایط جوی مناسب و چشماندازهای شگفتانگیز، خاطرهای زیبا برای شما رقم خواهد زد.
اگر میخواهید درباره بهترین فصل سفر به پرو نیز بدانید، مطلب «بهترین زمان سفر به پرو چه زمانی است؟» را بخوانید.
بازدید از خطوط نازکا همراه با تور بامبو اکوتور
بازدید از خطوط نازکا با تور پرو بامبو اکوتور، تجربهای منحصربهفرد را برای شما رقم خواهد زد. راهنمایان حرفهای در طول سفر، داستانها و رازهای نهفته در این خطوط را با شما به اشتراک میگذارند و در فضایی دوستانه و دلپذیر، به کشف اسرار این مکان تاریخی خواهید پرداخت. شما در این تور، علاوه بر بازدید از خطوط نازکا، میتوانید به دیدار ماچوپیچو و دیگر جاذبههای گردشگری پرو نیز بروید.
سوالات متداول در مورد خطوط نازکا
چه کسی خطوط نازکا را ایجاد کرده است؟
بسیاری از محققان و دانشمندان بر این باورند که خطوطی که در صحرای نازکا وجود دارد توسط مردم تمدن نازکا ایجاد شده است. برخی افراد نیز بر این باورند که این خطوط نشانههایی نجومی هستند. در حالی که عدهای دیگر معتقدند این خطوط نقشهای برای ردیابی منابع آب زیرزمینی بودهاند. البته نظریه دیگری نیز وجود دارد که پای موجودات فضایی را به میان میکشد! به همین دلیل، رازهای پیرامون این خطوط همچنان پابرجاست.
هدف از ایجاد خطوط نازکا چه بوده است؟
به طور قطع مشخص نیست که هدف این خطوط در صحرای بیآب و علف نازکا چه بوده است؛ اما نظریههایی وجود دارد که بر اساس آنها، این خطوط برای مردم تمدن نازکا مسیری برای اجرای مراسمهای مذهبی بوده است و ممکن است برای درخواست باران یا تقویم نجومی طراحی شده باشد.
خطوط نازکا چه نقوشی را شامل میشوند؟
اگر بر فراز آسمان صحرای نازکا پرواز کنید، خطوط نازکا را به شکل حیواناتی مانند میمون، عنکبوت، نهنگ، انواع گیاهان و اشکال هندسی نظیر مثلث، ذوزنقه و خطوط مستقیم خواهید دید.
آیا خطوط نازکا توسط موجودات فرازمینی ساخته شدهاند؟
هیچ منبع معتبر و موثقی وجود ندارد که این نظریه را تایید یا رد کند. با این حال، برخی از نظریهپردازان معتقدند موجودات فرازمینی در شکلگیری این طرحها و خطوط نقش داشتهاند؛ زیرا بعضی از خطوط نازکا در ابعاد گستردهای شکل گرفته است که اندکی دور از ذهن بهنظر میرسد که توسط انسانهای معمولی ساخته شده باشد!
چگونه از خطوط نازکا دیدن کنیم؟
شما تنها با پرواز بر فراز صحرای نازکا میتوانید این خطوط را بهخوبی مشاهده کنید. فرودگاههای کوچک در شهرهای نازکا و ایکا خدمات پروازی برای بازدید از این نقوش ارائه میدهند. همچنین، برجهای دیدبانی کوچکی برای مشاهده محدود این خطوط بدون انجام پرواز نیز وجود دارند.
آیا تجهیزات خاصی برای بازدید از خطوط نازکا لازم است؟
باید لباس راحت و متناسب با فصلی که سفر میکنید به همراه داشته باشید. از آنجایی که بازدید از خطوط نازکا تنها با هواپیماهای کوچک میسر است، مطمئن شوید که از ارتفاع نمیترسید و برای پیشگیری، داروهای ضد حالت تهوع نیز به همراه داشته باشید.
چه نکاتی را هنگام پرواز بر فراز خطوط نازکا باید رعایت کرد؟
- وعده غذایی سبکی قبل از پرواز میل کنید.
- حتما قبل پرواز یک قرص ضد تهوع مصرف کنید.
- پروازهای صبحگاهی، آسمان صافتر و دید بهتری از خطوط را فراهم میکنند. پس تا جای ممکن پرواز صبحگاهی رزرو کنید.
- برای پرواز، پاسپورت خود را همراه داشته باشید و آماده پرداخت مالیات خروج باشید.
- ممکن است پرواز شما به دلایل آبوهوایی یا برنامهریزی کمی تأخیر داشته باشد، پس صبور باشید.
آیا خطوط نازکا در شب قابل بازدید هستند؟
خطوط نازکا از آسمان بهتر دیده میشوند اما متاسفانه به دلیل نبود امکانات نورپردازی مناسب، در شب نمیتوانید از این طرحهای باستانی دیدن کنید.
آیا بازدید از خطوط نازکا برای کودکان مناسب است؟
بله اما توجه داشته باشید که پرواز همراه با کودکان و خردسالان میتواند کمی چالشبرانگیز باشد. قبل از اینکه تصمیم به انجام این کار بگیرید، حتما شرایط کودک خود را بررسی و در صورت صلاحدید، بهحای پرواز از برجهای دیدبانی زمینی استفاده کنید.