ماچوپیچو پرو کجاست ؟ هر چیزی که باید درباره شهر ماچوپیچو بدانید‌

ماچوپیچو به عنوان یکی از شگفت‌انگیزترین و اسرارآمیزترین مکان‌های جهان شناخته می‌شود. این ارگ باستانی در دل کوه‌های آند پرو قرار گرفته و گواهی بر شکوه و عظمت تمدن اینکاها است. با کشف این شهر گمشده در قرن بیستم، دریچه‌ای به گذشته تاریخی باشکوه گشوده شد و امروزه ماچوپیچو به یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری جهان تبدیل شده است. 

در این مجموعه مقالات بامبو، به کاوش عمیق‌تر در ویژگی‌های منحصربه‌فرد ماچوپیچو یکی از بهترین بخش‌های تور پرو ، از تاریخ و معماری آن تا جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی آن خواهیم پرداخت.

کمی در مورد اینکاها بدانید

اینکاها یکی از مهمترین اقوام بومی و سرخ‌پوست در آمریکای جنوبی بودند که توانستند بزرگترین امپراطوری این قاره را تشکیل دهند. این امپراطوری که با نام تاوانتینسویو در بین خود آنها شناخته میشد ، شامل کشورهای پرو، بولیوی، اکوادور و بخش‌هایی از آرژانتین، شیلی و کلمبیا می‌شد. اینکاها تقریبا از اوایل هزاره گذشته حکومت خود را در شهر کوزکو پایه گذاری کردند اما چیزی که ما بصورت امپراطوری اینکاها میشناسیم و شروع به گسترش قلمرو خود کردن از سال 1438 تا 1533 میلادی به حیات خود ادامه دادن. که سرانجام توسط حکومت اسپانیا شکست خوردند.

معنی واژه “اینکا” به زبان بومی آن‌ها به معنی “خدا در زمین” است. متاسفانه اینکاها خط مخصوص به خود نداشتند، به همین دلیل میراث نوشتاری چندانی از آن‌ها باقی نمانده است. اما افسانه‌ای در مورد پیدایش آن‌ها وجود دارد. به روایت افسانه، زوج افسانه‌ای مانکوکاپاک و مامااوکلو بنیان‌گذاران امپراطوری اینکاها بودند که از دریاچه تیتیکاکا به سرزمینی برگزیده کوچ کردند و شهر کوزکو را بنا نهادند.

فرهنگ اینکا

به باور گذشتگان برای اینکه یک فرهنگ پیشرفته شود نیاز به اختراغ چرخ دارد اما اینکاها خلاف این را اثبات کردند. اینکاها امپراتوری بزرگ و قدرتمند در آمریکای جنوبی ساختن که با وجود نداشتن چرخ و ابزارهای آهنی پیشرفته، موفق به ساخت شهر ماچوپیچو و بناهای باشکوه دیگر در امپراتوری خود شدند. معماری، راه‌سازی، آبیاری و سایر فناوری‌های آن‌ها شگفت‌آور بود و نشان دهنده سطح بالای تمدن و پیشرفت فرهنگی آن‌ها در آن دوران است. ماچوپیچو نمونه بارزی از این دستاوردها و قدرت تمدنی اینکاها محسوب می‌شود.

اما تا دور نشدیم نکته ای را بگویم ، علت اصلی اینکه اینکاها چرخ نداشتن این بود که انها مثل مردم دیگر نقاط دنیا حیواناتی مثل اسب الاغ گاو و یا غیره را نداشتن که بتوانند از آن استفاده کنند تا چرخ را به انها وصل کنند. تنها حیوانات در دسترس انها لاما و الپاکا بود که توانایی حمل بار زیادی نداشتند.

معنای تاوانتینسویو در امپراتوری اینکاها

نام تاوانتینسویو به طور دقیق به معنای “چهار منطقه متحد” است که به زبان کچوا، زبان امپراتوری اینکا، گفته می‌شد. این نام اشاره به چهار منطقه مهم تحت حاکمیت امپراتوری اینکا داشت که همگی تحت یک حکومت متحد قرار داشتند.

تاریخ برادران آیار

بخاطر نداشتن نوشتار خیلی از افسانه های مردم اینکا در طول تاریخ دستخوش تغییر شدند و بنا به شرایط زمان و مکان به روز شدن و بیشتر بصورت سینه به سینه نقل میشدن. اما چیزی که در تمامی آنها مشترک است داستان ایارمنکو که به عنوان اولین پادشاه اینکاها شناخته میشود است.

داستان برادران آیار بخشی مهم از اسطوره و تاریخ بنیانگذاری تمدن اینکا است. طبق این اسطوره، ویراکوچا خدای اولیه و خالق همه چیز سه‌غار بروی زمین به وجود آورد که ، از هرکدام ‌ازاونها تعدادی انسان متولد شدند. از غار وسطی، چهارتا برادر و چهارتا خواهر بیرون می‌آیند که تبدیل شدند به اولین اجداد و بنیان‌گذارهای تمدن اینکا. از بین این هشت‌ خواهر و برادر، شخصی به اسم «ایار منکو» (Ayar Manco) که اسطوره‌ها می‌گویند همراهش شئ زرینی داشت که می‌توانست عیار و کیفیت خاک زمین‌های مختلف را بسنجد پا به بیرون از غار گذاشت. ایار منکو شئ طلایی‌ا‌ش را به هر سرزمین جدیدی که میرسید در خاک فرو می‌کرده ، خاکِ نامرغوب آن شی طلایی را پس می‌زده، تا روزی که او به کوزکو میرسد.

ایارمنکو شئ طلایی‌ را وارد خاک این منطقه کرد، زمین شی طلایی رو در خود فرو برد و این پیام خدای بزرگ، ویراکوچا بود که شما مناسبترین خاک برای زندگی را پیدا کردید و اینگونه شهر کوزکو ساخته می‌شود (یکی از معانی که برای نام شهر کوزکو در نظر میگیرند «بستر خشک‌شدۀ دریاچه»)، ایار منکو با عنوان اولین پادشاه اینکاها به منکو کپک (Manco Capac) تغییر نام می‌دهد و داستان با شکوه تمدن اینکاها رسماً شروع می‌شود.

این داستان اسطوره‌ای نشان می‌دهد که اینکاها خود را به عنوان فرزندان خورشید و صاحبان مقدس این سرزمین می‌دانستند. برادران آیار به عنوان بنیانگذاران افسانه‌ای این تمدن بزرگ شناخته می‌شوند که با هدایت خدایان آن‌ها را به ایجاد این امپراتوری رهبری کردند.

داستان شهر گمشده ماچوپیچو

ماچوپیچو در ارتفاع بالای 2,430 متری از سطح دریا و در میان کوه‌ها و جنگل‌های انبوه قرار گرفته است. این موقعیت جغرافیایی خارق‌العاده، باعث شده تا سال‌ها این شهر باستانی از دید مردم پنهان بماند. جنگل‌ها و درختان اطراف، به خوبی شهر را پوشانده و مخفی کرده بودند. این موضوع هم باعث شده تا مدت‌ها کسی از وجود این شهر اسرارآمیز خبر نداشته باشد.از نظر جغرافیایی و فاصله هوایی فاصله این شهر تا کوزکو فقط 80 کیلومتر است اما جاده های کوهستانی و سختی مسیر در میان کوه های آند مسیر را طولانی تر و غیر قابل دسترس تر کرده.

ماچوپیچو به‌عنوان یک مرکز مذهبی، سیاسی و فرهنگی برای اینکاها ساخته شد. این مکان به دلیل موقعیت استراتژیک، دسترسی به منابع طبیعی، و آب‌و‌هوای مناسب مورد توجه قرار داشت. همچنین بسیاری معتقدند که این شهر محل زندگی خانواده سلطنتی بوده است. پادشاه اینکاها دستور داد تا تمام هنر و معماری اینکاها در ساخت این شهر به کار گرفته شود. اما پس از گذشت بیش از 70 سال از ساخت این شهر امپراتوری اینکا مورد حمله قرار گرفت. در پی این حملات، دستور داده شد تا تمام طلا و جواهرات امپراتوری در این شهر پنهان شوند. همچنین راه‌های ارتباطی با این شهر قطع گردید تا از آن محافظت شود. و پس از تخریب راه منطقه کم کم جنگل روی شهر رو فراگرفت.

طراحی حیرت انگیز ماچوپیچو نمایانگر معماری پیشرفته‌ی تمدن اینکاهاست. استفاده از دیوارهای سنگی با دقت بسیار بالا بدون استفاده از مصالح و همینطور تکنیک‌های آبیاری پیشرفته و لوله کشی هایی که در منطقه برای انتقال اب استفاده شده ، نشان‌دهنده‌ی مهارت‌های فنی بالای این تمدن است.

اسپانیایی‌ها به مدت 300 سال به دنبال این شهر بودند، زیرا طبق افسانه‌ها می‌دانستند که اینکاها همه طلاهای خود را در آن جا پنهان کرده‌اند (به همین دلیل به آن “شهر طلایی” یا “الدورادو” می‌گفتند).

باید بدانید که، ماچوپیچو (Machu Picchu) یکی از عجایب هفت گانه جهان است و یک اثر ثبت شده در میراث جهانی یونسکو می‌باشد. همانطور که گفتیم این شهر باستانی توسط پادشاهان امپراتوری اینکا ساخته شده است.

کشف ماچوپیچو به دست هیرام بینگهام

سال 1911 هیرام بینگهام که یک باستان‌شناس و استاد دانشگاه ییل بود و از کودکی علاقه‌مند به کوهنوردی بود. این تخصصش در کوهنوردی بعدها هنگام مطالعه و بررسی درباره تمدن اینکاها برایش مفید بود.

بینگهام در اصل به دنبال “شهر گمشده اینکاها” به نام ویلکابامبا بود که در قرن شانزدهم محل شورش اینکاها علیه اسپانیایی‌ها بود. اما این مکان دشوار بود و اسپانیایی‌ها هم نتوانسته بودند آن را پیدا کنند.

در زمان جستجو در منطقه در برخورد با یک چوپان محلی و سوال در مورد دیدن سنگ های بزرگ تراش خورده که نماد شهرهای اینکایی بودن چوپان اورا به منطقه ای در بالای کوه راهنمایی کرد. بعلت آتش سوزی که چند سال قبل رخ داده بود از حجم درختهای منطقه کاسته شده بود. به راهنمایی یک بومی به نام مِلچور آرتیگا، بینگهام در تاریخ 24 ژوئیه به ویرانه‌های ماچوپیچو دست یافت و شروع به کاوش و مطالعات علمی در این محوطه کرد.

قبل از بینگهام، برخی بر این باورند که آگوستو برنز، سیاح آلمانی، احتمالاً در سال 1867 از ماچوپیچو بازدید کرده است، اما شواهد محکم در این مورد وجود ندارد.

پس از کشف این شهر باستانی در سال 2011، تیم باستان‌شناسی بینگهام بدون اعلام عمومی این موضوع به بررسی و کاوش این محوطه پرداختند و در طی این کاوش‌ها، تعداد زیادی از اشیای طلایی و ارزشمند ناپدید شدند.

تحقیقات بعدی نشان داد که اعضای تیم بینگهام این طلاها را در قالب محموله‌های دیپلماتیک به آمریکا قاچاق کرده‌اند. پس از دو سال، دولت پرو به این موضوع مشکوک شد و در نهایت توانست این سرقت را افشا کند. در نهایت تیم بینگهام به پرئ ممنوع‌الورود شد. این یکی از بزرگ‌ترین پرونده‌های سرقت و قاچاق آثار باستانی در تاریخ است. پس از افشای موضوع آقای بینگهام در دانشگاه ییل آمریکا کنفرانسی را ترتیب داد و با نشان دادن بخشی از گنجینه ای که از ماچوپیچو با خود به همراه آورده بود این موضوع رو اعلام عمومی کرد.

ماچوپیچو در چه زمانی ساخته شده است؟

طبق شواهد باستان شناسی ماچوپیچو احتمالاً در دهه 1450 توسط امپراتوری اینکا و به دستور امپراتور پاچاکوتی شروع به ساخته شده است. این بنای باشکوه نشان‌دهنده دستاوردهای معماری و مهندسی پیشرفته اینکاها در آن دوران است. ساخت چنین شهری در چنین ارتفاعات صعب‌العبوری بدون استفاده از چرخ یا ابزارهای آهنی پیشرفته، به خودی خود شگفت‌انگیز است.

ارتفاع ماچوپیچو چقدر است؟

ماچوپیچو در ارتفاع 2430 متری (7972 فوت) از سطح دریا واقع شده است. قرارگیری آن در چنین ارتفاع بالا، یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که به منظره و معماری شگفت‌انگیز ماچوپیچو کمک کرده است.

دلیل ساخت ماچوپیچو

اینکاها هیچ سیستم نوشتاری الفبایی برای ثبت کتبی اطلاعات نداشتند. اما آنها از سیستمی به نام “کیپو” استفاده می‌کردند که با استفاده از رشته‌های نخ و گره‌ها، امکان ثبت اعداد، محاسبات و اطلاعات را فراهم می‌آورد. متاسفانه نمی‌دانیم که اینکاها چه هدفی از ساخت ماچوپیچو داشتند، زیرا هیچ مدرک نوشتاری از آنها باقی نمانده است. دانشمندان درباره‌ی کاربری احتمالی این محوطه نظریات مختلفی ارائه داده‌اند:

• برخی آن را محوطه‌ای با کاربری تشریفاتی، نظامی یا مقری سلطنتی برای اشراف می‌دانند.

• محققان مختلفی معتقدند که ماچوپیچو محلی است که یکی از امپراتوران اینکا به نام پاچاکوتی آن را بنا کرده است.

• برخی پژوهشگران مانند ریچارد برگر معتقدند که این محوطه مکانی است که اشراف برای دوری از شلوغی شهر آن را بنا کرده‌اند.

• متخصص تمدن‌های حوزه آند در دانشگاه ایلینوی یعنی برایان برائور می‌گوید که شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهند جمعیت ساکن ماچوپیچو از نقاط مختلف امپراتوری بوده‌اند و تنها اینکاها نبوده‌اند.

• محقق دیگری به نام یوهان راینهارت با بررسی منابع تاریخی، باستان‌شناسی و قوم‌نگاری معتقد است که ماچوپیچو در یک چشم‌انداز مقدس بنا شده است.

فعالیت های اصلی در ماچوپیچو چیست؟

• معبد خورشید (Templo del Sol): این یکی از مهم‌ترین ساختمان‌های ماچوپیچو و مرکز مذهبی امپراتوری اینکا است. این معبد به عنوان نقطه مرکزی شهر محسوب می‌شود.
• سنگ اینتی هواتانا (Intihuatana): این سنگ نجومی که به عنوان “میخ خورشید” شناخته می‌شود، به احتمال زیاد برای تعیین تقویم و طلوع و غروب خورشید استفاده می‌شده است.
• اینتی ماچ’ای (Intipunku): این دروازه‌ای باشکوه است که ورودی اصلی ماچوپیچو محسوب می‌شود و بازدیدکنندگان را به داخل شهر هدایت می‌کند.
• فعالیت‌های گردشگری: امروزه ماچوپیچو یکی از مقاصد گردشگری بسیار محبوب در جهان است. بازدید از این شهر باستانی، کشف معماری و جاذبه‌های آن، یکی از اصلی‌ترین فعالیت‌های گردشگران در این منطقه است.

حقایقی که در مورد ماچوپیچو باید بدانید

1 . اینکاها در ساخت ماچوپیچو از ملات استفاده نکردند

اینکاها مهندسان ماهری بودند و توانستند تمام شهر ماچوپیچو را بدون استفاده از هیچ گونه ملاتی بسازند. در عوض، از تکنیکی به نام آشلار استفاده کردند که شامل برش سنگ‌ها به شکلی دقیق است که بدون هیچ فاصله‌ای روی هم قرار می‌گیرند. حتی نمی‌توان یک برگ کاغذ را بین این سنگ‌ها فرو کرد!

2 . ماچوپیچو در برابر زلزله مقاوم است

در اینجا است که آخرین حقیقت درباره ماچوپیچو جالب‌تر می‌شود! به طور کلی، پرو فعالیت لرزه‌ای بالایی دارد و خود ماچوپیچو در نزدیکی دو گسل قرار دارد. با آگاهی از این موضوع، اینکاها از تکنیک‌های مختلفی برای مقاوم‌سازی ساختمان‌های خود در برابر زلزله استفاده کردند. این شامل تکنیک آشلار ذکر شده، همچنین درها و پنجره‌های به شکل خاص، دیوارهای متمایل به داخل و بلوک‌های تقویتی بود.

3 . ماچوپیچو به معنای “کوه قدیمی” است

اگرچه فاتحان اسپانیایی در قرن شانزدهم زبان اسپانیایی را معرفی کردند، اما بسیاری از مردم آندی در پرو همچنان به یک زبان محلی به نام کچوا صحبت می‌کنند. کچوا منشأ بسیاری از نام‌های مکان‌ها در سراسر این کشور است. ماچو به معنای “قدیمی” یا “پیر” است. پیچو به یک ساختار جامد مخروطی شکل اشاره دارد و در این مورد به “کوه” تفسیر شده است. 

نام اصلی شهر در طول تاریخ فراموش شده و جایی ثبت نشده و محققین نام کوهی که این شهر بروی آن بنا شده را بروی آن گذاشته اند.

اشتباهی که عموم میکنند این است که کوهی که در تصاویر ماچاپیچو دیده میشود را بعنوان کوه ماچاپیچو در نظر میگیرند در حالی که این کوه واینوپیچو به معنای کوه جوان است و کوهی که این شهر در آن بنا شده بعنوان کوه پیر شناخته میشود. که نام این شهر از آن گرفته شده

4 . باستان‌شناسان چه بخش‌های متمایزی را در ماچوپیچو شناسایی کرده‌اند؟

باستان‌شناسان چندین بخش متمایز را که در مجموع شهر را تشکیل می‌دهند، شناسایی کرده‌اند، از جمله یک منطقه کشاورزی، یک محله مسکونی، یک منطقه سلطنتی و یک ناحیه مقدس. مشهورترین و متمایزترین ساختارهای ماچوپیچو شامل معبد خورشید و سنگ اینتی‌هواتانا، یک تخته سنگ گرانیتی حکاکی شده است که گمان می‌رود به عنوان یک خورشید‌گاه یا تقویم عمل می‌کرده است.

امروزه ماچوپیچو با چه چالش‌هایی روبرو است؟

با وجود اینکه از ۱۹۸۳ میراث جهانی یونسکو و در سال ۲۰۰۷ به عنوان یکی از هفت شگفتی جدید جهان انتخاب شده است، ماچوپیچو جاذبه گردشگری اصلی پرو و مشهورترین آثار باستانی آمریکای جنوبی است و هر سال صدها هزار بازدیدکننده را به خود جذب می‌کند. افزایش گردشگری، توسعه روستاهای اطراف و تخریب محیطی همچنان به این محل آسیب می‌رساند که همچنین خانه تعدادی از گونه‌های در معرض خطر است.

نتیجه‌گیری آخر بامبو

همانطور که در این مطلب بامبو گفتیم، ماچوپیچو به عنوان میراث فرهنگی جهانی، نه تنها نماینده شکوه و عظمت تمدن اینکاها است، بلکه پیام‌آور ارزش‌های انسانی نیز هست. این محوطه باستانی، با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، فرصت ارزشمندی را برای درک و پاسداشت میراث فرهنگی بشریت فراهم می‌کند. 

سفر به ماچوپیچو شما را به دل تاریخ و فرهنگ که روح هر گردشگر را به شگفتی و تحسین فرو می‌برد، هدایت می‌کند. حفاظت و نگهداری این میراث ارزشمند برای نسل‌های آینده، وظیفه همگان است تا این جواهر کم نظیر همواره بتواند شاهدی بر پیشرفت و تعالی تمدن بشری باشد.