صنایع دستی ژاپن چیست؟ اگر بخواهیم لیستی کوتاه از صنایع دستی ژاپن تهیه کنیم، محصولات چوبی و بامبو، سرامیک‌های رنگی، پارچه‌های اصیل ابریشمی، قوری‌های چدنی، چاقو ساکای و کاغذ واشی، تنها بخشی از صنایع دستی ژاپن هستند که می‌توان آن‌ها را از بازارهای محلی در محله‌های قدیمی شهرهای ژاپن یا فروشگاه‌های لوکس تهیه کرد.
تور ژاپن بامبو اکوتور، از آن دست تور‌هایی است که با آن، هم لذت گشت‌وگذار در جاهای دیدنی ژاپن را می‌چشید و هم در بازارهای سنتی و محله‌های قدیمی توکیو، کیوتو و اوزاکا، با صنایع دستی ژاپن و هنر این مردمان اصیل آشنا می‌شوید. اما بیایید در این مطلب از بلاگ بامبو اکوتور، با صنایع دستی ژاپن بیشتر آشنا شویم.
بهترین صنایع دستی ژاپن چیست؟
در سفر به سرزمین سامورایی‌ها و خورشید تابان، ژاپن، خرید سوغاتی و صنایع دستی ژاپن، یکی از تجربه‌های دوست‌داشتنی محسوب می‌شود. ژاپن، کشور هنرهای زیباست؛ از تابلو‌های خطاطی گرفته تا چاقوهای تیز و برنده که در دنیا معروف است، ظروف سرامیکی با نقوش و رنگ و لعاب دیدنی، لباس کیمونو، کاغذ واشی و محصولات ساخته شده با بامبو، بهترین صنایع دستی ژاپن به شمار می‌روند.
در ادامه، بیشتر با صنایع دستی ژاپن و نقش آن‌ها در فرهنگ این سرزمین آشنا می‌شویم.
انواع صنایع دستی ژاپنی
چاقو و شمشیر، صنایع دستی برنده ژاپن
چاقو و شمشیر احتمالاً خطرناک‌ترین سوغات ژاپن است که می‌توانید با خود به خانه بیاورید؛ چاقوهای تیز و برندهای که شما را به یاد سامورایی های ژاپن می‌اندازد.
شهر ساکای در اوزاکا، جایی است که از صدها سال پیش استادکاران ژاپنی در آن مشغول به تولید این محصولات هستند و زمانی برای اربابان فئودال و سامورایی‌ها شمشیر درست می‌کردند. چاقوهای ساکای دست‌سازند و ژاپن یکی از کشور‌های مطرح در تولید انواع چاقوهای آشپزخانه محسوب می‌شود.
چاپستیک‌ها، یادآور طعم فراموش‌نشدنی غذای ژاپنی
چاپستیک یکی از معروف‌ترین صنایع دستی ژاپن و کشور‌های شرق آسیا است که عطر و طعم غذای این کشور را به یاد گردشگران می‌آورد. چاپستیک‌ها هم به‌صورت چوبی و هم به‌صورت فلزی در ژاپن ساخته و فروخته میشوند. سبکی و قیمت ارزان آن، چاپستیک‌ها را به سوغاتی محبوب گردشگران ژاپن تبدیل کرده است.
ظروف چدنی نامبو، ظروفی زیبا و محکم از ژاپن
در سفر به ژاپن، حتماً قوری‌های چدنی سیاه‌رنگی را می‌بینید که پای ثابت مراسم‌های چای‌خوری ژاپنی‌هاست.
این قوری‌ها که نامبو تکی (Nambu Tekki) نام دارد، یکی از ظروف سنتی و صنایع دستی ژاپن به شمار می‌رود که در شهر موریوکا (Morioka) و اوشو (Oshu) در بخش ایوات (Iwate) ژاپن ساخته می‌شود و قدمت آن به اواسط قرن ۱۷ میلادی برمی‌گردد. این ظروف در برابر زنگ‌زدگی و ضربه بسیار مقاوم‌اند و دوام باور‌نکردنی در طول زمان دارند. کتری، قوری، قابلمه و تابه از معروف‌ترین ظروف چدنی نامبو است که امروزه با رنگ‌های متنوع و طرح‌های به‌روزتر به فروش می‌رسد. این ظروف چدنی، به دلیل ساختار محکم و توانایی که در حفظ و افزایش طعم غذا دارند، در بسیاری از خانه‌های ژاپنی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سرامیک‌های رنگی، از صنایع دستی ژاپن
ظروف سفالی و سرامیک‌های رنگی، از جمله صنایع دستی ژاپن است که نقش و نگار آن الهام‌گرفته از طبیعت زیبا و چند فصل ژاپن است. جالب است بدانید برخی از قدیمی‌ترین سنت‌های تولید و استفاده از ظروف سرامیکی متعلق به ژاپن است. شواهد نشان می‌دهد که اولین سفال‌ها و سرامیک‌های ژاپنی به ۱۰ هزار سال قبل از میلاد و دوره باستانی جومون (Jomon) برمی‌گردد.
چه در بازارهای سنتی، چه در فروشگاه‌های بزرگ ژاپن، حتما می‌توانید ظروف سرامیکی را پیدا کنید؛ از کاسه‌های کوچک و بزرگ گرفته تا لیوان و بشقاب و قوری. بالاترین کیفیت این ظروف، در شهر بیزن (Bizen) در استان اوکایاما ساخته می‌شود. این شهر یکی از قدیمی‌ترین و بهترین مراکز ساخت ظروف سرامیکی در ژاپن است که قدمت ساخت سفال و سرامیک در آن به قرن ۱۴ میلادی برمی‌گردد.
کیمونو و یوکاتا، رنگارنگ‌ترین صنایع دستی ژاپن
در محله‌های مختلف شهرهای ژاپن، به خصوص محله گیشاها در توکیو و منطقه گیون (Gion) در کیوتو که بروید، مردم بسیاری را می‌بینید که با لباس سنتی ژاپن به نام کیمونو یا یوکاتا (کیمونوی تابستانی) قدم می‌زنند؛ لباس‌های رنگارنگ و زیبایی که با دیدنشان دلتان می‌خواهد یکی از آن‌ها را در کمد لباستان داشته باشید.
لباس‌های سنتی ژاپن شامل کیمونو، یوکاتا و اوبی، از صنایع دستی ژاپن به شمار می‌روند که نحوه دوخت این لباس‌ها بسیار جالب است. کیمونو و دیگر لباس‌های سنتی ژاپن گاهی گلدوزی میشوند، گاهی با تکنیک شیبوری (Shibiri) رنگآمیزی میشوند و گاهی هم، همه این تکنیک‌ها به همراه مهره‌های رنگی برای تنوع در طرح و رنگ لباس‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. رنگ‌ها و الگو‌های تصویری روی این کیمونو‌ها اغلب با فصل‌ها مطابقت دارد؛ برای مثال، در فصل پاییز رنگ‌های گرم، برگ‌های افرا و حیوانات مرتبط با فصل سرد پاییزی را می‌بینیم و در فصل بهار، لباس‌ها پر از شکوفه‌های گیلاس می‌شود؛ لباس مناسب برای حضور در جشن شکوفه های گیلاس یا هانامی!
اگر دوست دارید بیشتر درباره تکنیک رنگآمیزی شیبوری (هنر قرن هشتم) در ژاپن بدانید، در یکی از بهترین موزه های ژاپن به نام موزه شیبوری در کیوتو، به‌خوبی نحوه رنگآمیزی این لباس‌ها و ابزاری را که برای آن استفاده می‌شد، نشان داده شده است.
کاغذ واشی، سوغاتی ژاپنی با حال‌وهوای طبیعت
کاغذ گیاهی بخشی از میراث فرهنگی و صنایع دستی ژاپن است که هزاران سال پیش توسط دستان هنرمندان ژاپنی ساخته می‌شد. کاغذ واشی (Washi) یا واگامی، نوعی کاغذ ژاپنی است که از الیاف پوست داخلی درخت گامپی (Gampi Tree)، درختچه میتسوماتا (Edgeworthia Chrysantha) یا بوته توت‌های کاغذی (Kozo) درست می‌شود. این کاغذ نه تنها برای نوشتن نامه و کتاب، بلکه در طراحی داخلی خانه‌ها مانند کاغذدیوار‌ی، پارتیشن‌های جداکننده و حتی، درهای کشویی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ساخت این نوع کاغذ‌ها بسیار سخت‌تر از کاغذ معمولی است و از آن‌ها در بسیاری از هنرهای سنتی مانند ساخت اوریگامی و شدو (Shodo) استفاده می‌شود. شهر مینو (Mino) در استان گیفو (Gifu) از جمله مراکزی است که کاغذ واشی در آن تولید می‌شود و ساکنان آن در حفظ این صنایع دستی، کشت گیاهان مناسب، آموزش تکنیک‌‌‌های ساخت و تبلیغ آن در داخل و خارج از کشور تلاش می‌کنند.
محصولات بامبو، ردپای طبیعت در صنایع دستی ژاپن
جنگل بامبو ژاپن از سرسبز‌ترین و زیباترین جاهای دیدنی ژاپن است که گردشگران بسیاری به شوق دیدن آن به شهر کیوتو سفر می‌کنند. گیاه بامبو در بسیاری از صنایع دستی ژاپن کاربرد دارد؛ از سبد‌های بامبو بافی و ظروف گرفته تا بادبزن‌های معروف ژاپنی، از محبوب‌ترین صنایع دستی ژاپن هستند که با گیاه بامبو ساخته میشوند. بامبوبافی مانند بسیاری از هنرهای ظریف دیگر، به مهارت و صبر زیادی نیاز دارد و استادکاران ژاپنی به صبوری و هنرمندی در آن شهره‌اند.
باشو-فو، پارچه‌ای دست‌بافت از کوهستان‌های ژاپن
احتمالاً ویدیو‌هایی زیادی را دیده‌اید که در آن شخصی با زحمت فراوان نخ‌های رنگی با الیاف طبیعی گیاهان درست می‌کند و بعد از درهم تنیدن الیاف پشت دستگا‌های پارچه‌بافی دستی، اثری زیبا خلق می‌کند. باشو- فو (Basho-fu)، نوعی پارچه دست‌بافت است که دقیقاً به همین شکل بافته می‌شود.
این پارچه برای اولین بار توسط خاندان سلطنتی ریوکیو (Ryukyu) در منطقه اوگیمی (Ogimi) استان اوکیناوا درست می‌شد. تار و پود باشو-فو، از الیاف ایتوباشو (itobasho)، نوعی موز وحشی، به دست می‌‌آید. کشت این درختان، چیدن میوه‌های آن و تبدیل آن به الیاف طبیعی، ماه‌ها زمان لازم است. تایرا توشیکو (Taira Toshiko)، رئیس نهاد اجتماعی محافظت از باشو-فوهای موجود در ژاپن، از معدود کسانی است که همچنان لباس‌هایی از جنس این پارچه درست می‌کند.
عروسک‌های ژاپنی، سوغاتی برای بچه‌ها و بزرگسالان
عروسک‌های ژاپنی از صنایع دستی ژاپن هستند که هم برای کودکان و هم بزرگ‌تر‌ها مناسب است. برخی از این عروسک‌ها مانند عروسک‌های کوکشی (Kokeshi)، عروسک‌های ساده چوبی و بدون دست و پا هستند که قدمت آن‌ها بیش از ۱۵۰ سال است و سال‌ها به عنوان اسباب‌بازی کودکان ساخته و استفاده می‌شد.
علاوه بر این، عروسک‌های داروما (Daruma dolls) یک طلسم سنتی ژاپنی و نشان‌دهنده استقامت و خوش‌شانسی است و بسیاری از گردشگران با خرید این عروسک، انگار خوش‌شانسی را با خود به خانه می‌برند.
ظروف چوبی، طرح طبیعت در صنایع دستی ژاپن
شهر ناگانو، مشهور‌ترین مرکز تولید محصولات چوبی ژاپن است و بازارهای محلی آن پر است از صنایع دستی چوبی ژاپن. قدمت ساخت سینی‌ها و کاسه‌های چوبی در ژاپن به قرن ۱۹ میلادی می‌رسد و شهرهای کوماتو (Kumamoto) و آیچی (Aichi) از دیگر مراکز ساخت این محصولات چوبی در ژاپن هستند.
علاوه بر این، هنر معرق‌کاری روی چوب، یکی دیگر از هنرهای ظریف ژاپنی‌ها است که با کنده‌کاری طرح‌های متنوع از گیاهان یا حیوانات روی چوب خلق می‌شود. جعبه‌های معرق‌کاری‌شده در بازارهای ژاپن نیز یکی از صنایع دستی محبوب این کشور برای گردشگران است.
بهترین بازارها برای خرید صنایع دستی کشور ژاپن
شاید بهترین جا برای خرید برخی از صنایع‌دستی ژاپنی، اطراف جاذبههای گردشگری این کشور مانند معابد ژاپن، قلعه های ژاپن و دیگر جاهای دیدنی و توریستی آن است. اما علاوه بر آن، مراکز خرید ژاپن با تنوعی که در ارائه اجناس مختلف به خریداران دارند، در سطح جهانی بسیار معروف هستند و گردشگران برای حداقل یک بار هم که شده به بازارهای محلی ژاپن یا فروشگاه‌های معروف آن سر می‌زنند. این مراکز، به دلیل فروش محصولاتی از برندهای معتبر و لوکس، یکی از تفریحات مورد علاقه گردشگران است. بازارهای محلی ژاپن در شهر‌هایی مانند کیوتو و اوزاکا، نه‌تنها صنایع دستی ژاپن را برای فروش دارند، بلکه فرهنگ مردم ژاپن هم نمایش می‌دهند.
لیست بهترین مراکز خرید که آنجا می‌توانید صنایع دستی ژاپن را نیز پیدا کنید، عبارتند از:
- خیابان گینزا (Ginza)
- مرکز خرید شیبویا (Shibuya)
- بازار شینجوکو (Shinjuku)
- مرکز خرید اوموتساندو هیلز (Omotesando Hills)
- مرکز خرید سلاماچی (Solamachi)
برخی از بازارهای محلی و رنگارنگی که حتماً باید به آن‌ها سر بزنید نیز شامل موارد زیر میشوند:
- بازار نیشیکی (Nishiki)، کیوتو
- بازار خیابانی امیکو (Ameyoko)، توکیو
- بازار سانکاکو (Sankaku)، اوتارو (Otaro)، هوکایدو (Hokkaido)
- بازار لوازم آنتیک اودو (Oedo Antique Market)، شهر چیودا (Chiyoda City)، توکیو
راستی فراموش نکنید که در این بازارها خوراک‌ها و میان‌وعده‌های محلی مثل موچی ژاپنی را نیز امتحان کنید.
صنایع دستی ژاپنی ها در سفر با بامبو اکوتور
یکی از برنامه‌ها و گشت‌های هیحان‌انگیز تور ژاپن بامبو اکوتور، گشت‌وگذار در مراکز خرید و بازارهای بومی و آشنایی با صنایع دستی ژاپن است. در سفر با بامبو اکوتور فرصت این را دارید تا تاریخ و داستان شیرین هر یک از صنایع دستی ژاپن را از تورلیدر‌های محلی و مردم بومی بشنوید. راهنمای تخصصی فارسی‌زبان نیز در تمام این مسیر همراه شماست.
بازدید از شهرهای توکیو، کیوتو، اوزاکا و …و جاذبههای دیدنی هر یک از این‌ها، در کنار اقامت در بهترین هتل های ژاپن و تجربه خوشمزه ترین غذاهای ژاپن، از مهم‌ترین برنامه‌هایی است که در این تور داریم. پس در بهترین زمان سفر به ژاپن با ما همراه شوید و یکی از بهترین خاطرات سفر را با ما بسازید.