کوماری، دختربچه‌ای کوچک و مقدس است که به الهه زنده نپالی‌ها شهرت دارد! شاید تعجب کنید که چگونه یک دختر بچه می‌تواند در نقش الهه پاک و مقدس پرستش شود؟ اما باید به شما بگوییم که کوماری نپال، تنها یک دختر معمولی نیست. او به عقیده بودایی‌ها و هندو‌ها کسی است که روح الهه تالجو در او دمیده شده، مظهر انسانی تالجو است و صفات و ویژگی‌هایی دارد که هر کسی آن‌ها را ندارد.
اگر شما هم در مورد کوماری نپال کنجکاو هستید، با ما در این مطلب همراه باشید. اگر هم می‌خواهید یک کوماری را از نزدیک ببینید، کافی‌ست تا با تور نپال بامبو اکوتور راهی سفر به نپال شوید.
کوماری چیست؟
اگر بپرسید که نپال کجاست؟ باید بگوییم نپال، کشور افسانه‌ها، آئین‌ها و الهه‌های مقدس، بین دو کشور هند و چین و در جنوب آسیا قرار گرفته است. اما کوماری نپال، یکی از الهه‌های نپالی، الهه‌ای زنده، پاک و باکره است که هندو‌ها و بوداییان نپال، احترام بسیار زیادی برای او قائل هستند.
کلمه کوماری در زبان سانسکریت به معنی «شاهدخت» است و کوماری نپال، شاهدختی محسوب می‌شود که از زمان کودکی تا قبل از سن بلوغ و شروع اولین قاعدگی (پریودی) به عنوان الهه زنده نپالی‌ها و کسی که روح الهه تالجو باهاوانی (Taleju Bhawani) در او دمیده شده، مورد پرستش قرار می‌گیرد. محل زندگی کوماری، سبک زندگی، اخلاق و رفتارش، با همه هم سن و سالانش فرق می‌کند و وقتی به صورتش نگاه کنید، دختر بچه‌ای را می‌بینید که به دلیل نوع زندگیش، شبیه به هیچ دختر بچه دیگری نیست!
تبدیل شدن به کوماری به همین سادگی‌ها هم نیست؛ دخترانی که برای کوماری شدن کاندید می‌شوند، باید شرایط خاصی داشته باشند. مثل اینکه هرگز خون ندیده باشند، از پس آزمون‌ها و آزمایش‌هایی که برای آن‌ها در نظر گرفته شده، بر بیایند و ده‌ها شرط و شروط دیگر که با هم با آن‌ها آشنا می‌شویم.
همه چیز درباره کوماری
کوماری نپال به روایت افسانه ها
افسانه‌های بسیاری درباره نحوه پیدایش کوماری و دلیل اهمیت او برای مردم نپال وجود دارد. افسانه پادشاه جایا پراکاش مالا (Jayaprakash Malla) و ارتباط او با الهه تالجو از همه این‌ها معروف‌تر است و به قرن ۱۷ میلادی برمی‌گردد.
در افسانه‌ها آمده است که الهه تالجو به سراغ پادشاهان می‌رفت، به آن‌ها در امور مختلف کمک می‌کرد و با هم بازی ورق انجام می‌دادند. جایا پراکاش، یکی از پادشاهانی بود که الهه برای دیدن او به کاخ می‌رفت و رابطه نزدیکی با او داشت. اما این دیدار‌ها ادامه پیدا نکرد و اتفاقی غیرمنتظره بین الهه و پادشاه جدایی انداخت.
در برخی از منابع، دلیل این جدایی را تغییر نیت پادشاه و درگیری با الهه بیان کرده و در برخی دیگر گفته‌اند که شرط حضور الهه در کنار پادشاه، پنهان شدن از همه افراد کاخ بود و درست زمانی که زن پادشاه، تالجو را دید، او برای همیشه کاخ را ترک کرد. پس از دعاهای بسیار پادشاه و درخواست بخشش از الهه، شبی تالجو به خواب پادشاه آمد و از او خواست تا روحش را در جسم دختر بچه‌ای کوچک از یک خانواده بودایی در قبیله شاکیا پیدا کند. بعد از آن بود که کوماری برای هندو‌ها و بودایی‌های نپال بسیار ارزشمند شد و الهه کوچک زنده، مانند خدایی مقدس پرستش می‌شود.
جالب است بدانید زمانی که اولین دوره قاعدگی یا پریود یک کوماری شروع می‌شود، مقام الهی خود را از دست می‌دهد و شخص دیگری جایگزین او می‌شود. در گذشته، کوماری‌ها بعد از پایان مقام الهی خود، تا چند سال (در برخی منابع ۵ سال) ناپاک و نجس خوانده می‌شدند و باید بیرون از خانه و در کوه‌ها و جنگل‌ها زندگی می‌کردند. حتی ممکن بود طعمه حیوانات وحشی یا راهزن‌ها شود و جان خود را از دست دهد. امروزه اما، کوماری پس از شروع دوره قاعدگی (پریودی) خود می‌تواند نزد خانواده خود برگردد و در امنیت کامل زندگی کند. کوماری‌های مختلفی در پاتان، باکتاپور، بونگماتی، تیمی و دیگر شهرهای مهم نپال وجود دارد، اما معروف‌ترین و مهم‌ترین آن‌ها کوماری رویال یا كوماری دوی (راج كوماری – کوماری سلطنتی) است که در معبدی قدیمی در محوطه میدان دوربار کاتماندو نپال زندگی می‌کند.
کوماری چگونه انتخاب می‌شود؟
برای کوماری نپال شدن، اولین شرط این است که از طایفه معروفی به نام ساکیا (شاکیا) باشید. وقتی کوماری قبلی به سن بلوغ برسد، با اولین قاعدگی جایگاه خود را از دست می‌دهد و باید فرد دیگری جایگزین او شود. به همین دلیل، از چند سال قبل از قاعدگی کوماری فعلی، جستجو برای کوماری بعدی آغاز می‌شود. در این زمان، خانواده‌های اسم و رسم‌دار قبلیه شاکیا دختران سه تا چهار ساله خود را برای کاندید شدن معرفی می‌کنند. سرپرست خانه کوماری، اخترشناس ارشد و کشیشان در فرآیند انتخاب کوماری بعدی حضور دارند. این دختران باید:
- باکره باشند؛
- هرگز خون ندیده باشند؛
- در سلامت جسمی کامل به سر برده و هیچ‌گاه بیمار نشده باشند؛
- و هنوز دندان‌های شیری آن‌ها نیفتاده باشد!
- با ۳۲ ویژگی کمال الهه‌ها که در آئین هندو‌ها آمده، مطابقت داشته باشند.
بعد از قبول شدن در شرایط ظاهری، وقت آن می‌رسد تا در چند آزمون سخت و مهم شرکت کنند. در ادامه به این جزئیات اشاره می‌کنیم.
شرایط انتخاب کوماری
اولین آزمون برای انتخاب کوماری، سنجش شجاعت کوماری است. در این آزمون، کودک باید بدون ترس در حیاطی پر از گاومیش‌های ذبح‌شده و مردانی که با نقاب‌های ترسناک می‌رقصند، قدم بزند! سپس در آزمون بعدی باید یک شب را در اتاقی تنها با بزها و گاومیش‌های ذبح‌شده بدون ترس و گریه بگذراند. پس از موفقیت در دو آزمون اول، نوبت به آزمون نهایی می‌رسد. در این مرحله هوش و ذکاوت کوماری سنجیده می‌شود.
از این کودکان خواسته می‌شود تا از بین اشیا و لباس‌هایی که پیش رویشان گذاشته شده، وسایل کوماری قبلی را تشخیص داده و ثابت کنند که برای کوماری است.
بدین ترتیب، پس از موفقیت در همه آزمون‌ها، کودک به عنوان کوماری انتخاب و برای زندگی به معبد «کوماری غاری» (Kumari Ghar)، منزل جدیدش در نزدیکی میدان دوربار نپال در کاتماندو، برده می‌شود. کوماری همیشه لباس قرمز به تن و آرایش خاصی روی صورتش دارد؛ پاهای او هرگز نباید زمین را لمس کند و بیشتر وقت خود را صرف مطالعه و انجام مراسم‌های مذهبی می‌کند. او در طول سال‌هایی که به‌عنوان الهه پرستش می‌شود، در سکوت کامل روی صندلی‌اش می‌نشیند و خادمان نیازها و خواسته‌هایش را برآورده می‌کنند.
محل اقامت کوماری
محل اقامت کوماری رویال یا کوماری سلطنتی، در کاتماندو نپال قرار دارد. حتماً می‌دانید شهر کاتماندو نپال کجاست! این شهر، پایتخت کشور نپال است که در مرکز کشور و در کنار رودخانه بگماتی قرار گرفته است. کوماری نپال در معبدی به نام کوماری غار، در محوطه میدان دوربار کاتماندو زندگی می‌کند.
در میان جاهای دیدنی نپال، میدان دوربار کاتماندو یکی از معروف‌ترین و مهم‌ترین میدان‌های نپال است که به میدان دوربار باسانتاپور (Basantapur) و هانومان دوکا (Hanuman Dhoka) هم شهرت دارد و اطراف آن را کاخ‌ها و معابد قرن ۱۲ تا ۱۸ میلادی با معماری زیبای نیواری و جزئیات خیره‌کننده احاطه کرده است.
معبد کوماری از بناهای مهم اطراف میدان دوربار نپال است که در قرن ۱۸ توسط پادشاه جایا پراکاش مالا ساخته شد و در سال ۱۹۶۶ میلادی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. این معبد، یک ساختمان آجری چوبی سه طبقه مشرف به ضلع جنوبی میدان است که با نقش‌های برجسته‌ای از خدایان و نمادهای آیینی با چوب کنده‌کاری و تزئين شده است. چوب‌های سیاه منبت‌کاری‌شده روی در‌ها، ستون‌ها و اطراف پنجره‌های معبد، هنر و مهارت صنعتگران (نوار) را به رخ می‌کشد.
گردشگران می‌توانند از داخل حیاط این معبد دیدن کنند و کوماری گاهی اوقات برای دیدار مردم، بدون حرف به کنار پنجره اتاق محل اقامت خود میآید.
آیا می‌توان کوماری نپال را از نزدیک دید؟
اگرچه کوماری‌ها بیشتر اوقات را در محل زندگی خود سپری می‌کنند، اما همانطور که اشاره شد، گاهی برای دیدار مردم به کنار پنجره می‌آیند و برای شرکت در مراسم خاص مانند فستیوال راتو ماچندِرانات (Rato Machhendranath) از خانه خارج می‌شوند.
اگر در اواخر آگوست یا اوایل سپتامبر (اواخر مرداد و اوایل شهریور) از نپال دیدن کنید که از جمله بهترین زمان سفر به نپال است، شانس این را دارید تا کوماری را در یکی از بزرگترین و پر جنب‌و‌جوش‌ترین فستیوال‌های کاتماندو، به نام ایندرا جاترا (Indra Jatra)، ببینید. کوماری در این روز روی تخت طلایی‌اش می‌نشیند و روی شانه خادمان معبد به میان مردم میآید.
دیدار با کوماری با بامبو اکوتور
تور نپال بامبو اکوتور، یک فرصت عالی برای دیدن کوماری، الهه زنده هندو و بودایی‌ها و غرق شدن در فرهنگ، آداب و رسوم، معماری و طبیعت محسور‌کننده این کشور زیبا است. در گشت میدان دوربار کاتماندو تور نپال، می‌توانید از معابد، کاخ‌ها و مجسمه‌های آن دیدن کنید و اگر شانس با شما یار باشد، در کوماری غار، الهه زنده نپالی ها را از نزدیک ببینید.
تماشای چشم‌انداز بی‌نظیر هیمالیا، بلندترین رشته کوه جهان، اقامت در روستای تاریخی بندیپور در دامنه‌های ماناسلو، سافاری و طبیعت‌گردی در پارک ملی چیتوان، کانوسواری در رودخانه رپتی و تماشای تمساح‌ها و پرندگان، دیدار از قصرهای سنگی و بناهای شهر تاریخی بختاپور و پرواز با پاراگلایدر در یکی از معروف‌ترین سایت‌های پروازی جهان در پخارا، برخی دیگر از جذابیت‌های این تور است.
سوالات متداول درباره کوماری
کوماری کیست؟
کوماری، الهه زنده نپالی ها است که از میان دختر بچه‌های ۳ تا ۴ ساله با شرایط و ویژگی‌های خاص انتخاب می‌شود و تا سن بلوغ و اولین قاعدگی، به عنوان کسی که روح الهه تالجو در او دمیده شده، مورد پرستش قرار می‌گیرد.
کوماری چگونه انتخاب می‌شود؟
کوماری باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد؛ باکره باشد، هرگز خون ندیده باشد، در سلامت جسمی کامل به سر برده، هیچ‌گاه بیمار نشده باشد، هیچ یکی از دندان‌های شیری او نیفتاده باشد و با ۳۲ ویژگی الهه‌ها که در آئین هندو‌ها آمده، مطابقت داشته باشد.